Wat je wint met focus

Ondernemen is een spel van jaren. De sleutel tot succes is simpel: doorzetten en je doel voor ogen houden. Maar in een wereld waar er elke seconde wel een nieuwe opportuniteit opduikt, is dat natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Ergens in Vlaanderen bouwt een kersvers groothandelaar aan zijn jonge bedrijf. Hij verkoopt high end koekjes en het is zijn doel om zijn lekkernijen in elke koffiebar in België en Nederland te krijgen.

De zaken gaan goed, tot hij op een bepaald moment capaciteit over heeft in zijn magazijn. Een seizoensdip, op zich geen probleem. Maar wanneer hij toevallig hoort dat zijn buur, een speelgoedfabrikant, ruimte te kort heeft, volgt een briljante ingeving. Waarom geen deel van zijn magazijn en mankracht verhuren? De ruimte is beschikbaar en het biedt een mooie kans op extra inkomsten. Win-win, toch?

Op het eerste zicht lijkt het inderdaad een no-brainer. Tot je er wat langer over nadenkt. Ja, het zal de ondernemer geld opleveren. Maar het betekent ook dat hij zich moet bezighouden met de praktische en logistieke kant van producthandling. Dat vraagt tijd, tijd die hij niet kan besteden aan zijn eigen doel: zijn koekjes in alle koffiebars.  In het beste geval loopt zijn einddoel wat vertraging op, is het gewoon een tijdelijke zijsprong. In het slechtste geval verliest hij zijn doel uit het oog, en gaat zijn jonge bedrijf vroeg of laat zwalpen. Want zonder einddoel, geen houvast.

Wat je wint met focus

De sleutel tot succes, zakelijk of persoonlijk, is eigenlijk heel eenvoudig. En het was een Oostenrijks-Amerikaanse professor, Walter Mischel, die het ontdekte.

Mischel startte aan de universiteit in Stanford in de vroege jaren 1970 met een reeks testen die later bekend zouden staan als ‘The Marshmallow Experiment’. De opzet was eenvoudig. Mischel liet jonge kinderen even alleen in een ruimte met een snoep, een marshmallow. De kinderen kregen telkens een duidelijke opdracht: ze mochten de marshmallow meteen opeten, maar ze konden er ook voor kiezen om te wachten. Als de snoep er nog zou liggen na 15 minuten, kregen ze als beloning een tweede marshallow. In de aandoenlijke filmpjes van het experiment zie je hoe sommige kinderen meteen de marshallow naar binnen schrokken, anderen na enkele minuten bezwijken aan de verleiding, maar ook hoe een kleine groep het volhoudt tot het einde. Die laatste groep – en nu wordt het interessant – deed het later opvallend goed in het leven. Uit verschillende follow-upstudies, die pijlden naar onder meer schoolresultaten, blijken de doorzettertjes steevast succesvol.

Wat geldt voor de kinderen, geldt ook voor ondernemers: wil je succes hebben, dan moet je de verleiding voor instant bevrediging weerstaan en focussen op je einddoel.

Een zijsprong mag, maar wel de juiste

Focussen op de lange termijn, het klinkt eenvoudig. Maar in de praktijk leven we in een wereld waar de snoepjes voor het grijpen liggen: elke dag een nieuwe smaak, een nieuwe trend, een nieuwe kans. Zeker voor ondernemers, met hun neus voor opportuniteiten en aangeboren drang naar verandering, is focus een discipline apart, die toewijding en consistentie vraagt. Het goede nieuws? Het is een discipline die je kan leren, zolang je je houdt aan drie gouden regels:

Zet een punt op de horizon. Iedereen die aan yoga doet, weet: om in de moeilijkste houdingen je evenwicht te bewaren, kies je een punt op de horizon. Het is een mooie metafoor voor ondernemen. Is je doel onbestemd, dan lijkt elke weg de juiste en ga je uiteindelijk zwalpen. Elk succesvol bedrijf begint met een heldere missie en visie. Visualiseer je doel, zet een stip op de horizon en vertaal dat vervolgens naar concrete, hapklare stappen.

Stel de belangrijkste vraag. Voor je denkt: wat is de lol aan zo’n rechtlijnig traject? Het is een misvatting dat focus per definitie gelijkstaat met het weigeren van élke nieuwe opportuniteit. Het betekent wel dat die nieuwe opportuniteiten moeten bijdragen aan je einddoel. Zo kan een vraag tot samenwerking met een koffieketen de koekjeshandelaar uit onze inleiding net dichter brengen bij zijn ondernemersdroom.

Komt er een kans op jouw pad, stel dan altijd de vraag: brengt dit mij dichter bij mijn uiteindelijke doel?

Durf nee zeggen. Is het antwoord op de laatste vraag ‘nee’? Dan loont het om de opportuniteit te laten voor wat die is. Is dat moeilijk? Zeker. Maar weet: ja zeggen, is altijd nee zeggen op iets anders. En als je te vaak nee zegt tegen je missie en visie, riskeer je om het spoor bijster te raken. Is de kans te mooi om te laten liggen? Dan kun je altijd overwegen om een tweede bedrijf op te richten.

Standvastig in een snelle wereld

Als we praten over ondernemen, ligt de nadruk vaak op flitsende snelheid: nieuwe trends en imposante groeiverhalen, altijd weer die zoektocht naar het nieuwe goud. Die verhalen kunnen inspireren, maar ze creëren tegelijk de indruk dat je, om succes te hebben, als een alerte eekhoorn overal achteraan moet rennen. In realiteit geldt juist het tegendeel: in turbulente tijden loont het om vast te houden aan je doel. Eeuwenoude familiebedrijven als D’Ieteren of Pollet denken niet in dagen, maar in jaren of zelfs decennia.

Die focus zorgt voor houvast en perspectief in moeilijke tijden, zoals tijdens een pandemie of economische crisis. Maar ook als het goed gaat, loont doelgerichtheid. In een bedrijf waar iedereen weet waarvoor ze werken, halen mensen meer voldoening uit hun werk. Het is gemakkelijker samenwerken, want ook al zullen meningen weleens verschillen, op lange termijn streeft iedereen naar dezelfde uitkomst. En dat standvastigheid creativiteit of innovatie zou remmen? Dat is misschien wel de grootste misvatting. In een bedrijf met een duidelijk doel, voelen mensen zich veiliger om initiatief te nemen. Als je weet in welke richting je moet lopen, durf je nu eenmaal sneller een sprintje zetten.