Elke zaakvoerder botst vroeg of laat op twijfels en onzekerheid. Hoewel ze ons op de proef stellen, horen die lastige periodes bij het ondernemerschap. Hoe neem je in die moeilijke momenten opnieuw zelf de regie in handen?

Waarom vastzitten hoort bij ondernemerschap (en hoe je eruit geraakt)

Twijfel

Stijgende energieprijzen, een dip in verkoopcijfers, een goede medewerker die onverwachts opstapt, een deal die afspringt: als het tegenzit, kan zelfs bij de meest zelfverzekerende en succesvolle ondernemers de twijfel knagen. Ben ik nog goed bezig? Waar gaat mijn bedrijf naartoe? Ben ik nog de juiste persoon op de juiste plek? 

Het ondernemerschap is geen rechte lijn. Het is een kronkelige weg. Vroeg of laat komt iedereen die zich erop begeeft weleens vast te zitten. Die periodes van twijfel en onzekerheid mogen er zijn, maar ze kunnen ook verlammend werken. Het is belangrijk om niet in die negatieve gemoedstoestand te blijven zitten. Hoe donker de situatie ook lijkt: er zijn altijd oplossingen, altijd opties en altijd keuzes. De truc is om een stap terug te zetten, zodat je ze opnieuw helder ziet. Maar hoe doe je dat?

In 6 stappen opnieuw vooruit

1. Aanvaard dat vastzitten deel is van het proces. Om een volgende stap te zetten in je persoonlijke ontwikkeling moet je eerst uit je comfortzone treden. Dat gaat altijd gepaard met zoeken, spanning en onzekerheid, want het is onontgonnen terrein. Vastzitten is part of the game.
2. Geef toe aan je gevoel. Toegeven dat je vastzit, is niet gemakkelijk. Maar door de gevoelens toe te laten, kan je ontdekken wat eronder zit. Misschien twijfel je over de strategie van jouw bedrijf, worstel je met angst om (teveel) risico’s te nemen of kamp je met een dieperliggende onzekerheid. Eenmaal je weet waarom je blokkeert, kan je met die zelfkennis aan de slag.
3. Creëer opties. Vastzitten gaat bijna altijd gepaard met tunnelvisie. Je hebt het gevoel dat je afstevent op één, onvermijdelijk punt. Herkenbaar? Zet een stap achteruit en lijst jouw opties op. Start met de extremen. Je kan er de brui aan geven en jouw bedrijf verkopen. Of je kan doorgaan en het uitzweten. Probeer nu de mogelijkheden tussen die extremen in te vullen. Door je opties effectief op te lijsten, kan je keuzes maken. Het brengt je opnieuw in beweging.
4. Verander van perspectief. Een andere eenvoudige, maar doeltreffende methode om de tunnelvisie te doorbreken: verlaat de context en ga wat anders doen. Neem een pauze om te sporten, spreek af met vrienden voor een lunch. Net zoals we ons pas herinneren waar de zoekgeraakte sleutels liggen als we stoppen met zoeken, moeten we soms even uit ons hoofd te stappen om de dingen weer helder te zien.
5. Ga terug naar waarom. Wanneer je jaren onderneemt, verlies je soms verbinding met je intrinsieke motivatie. Daarom is ze nog niet weg. Stel je jezelf de vraag: waarom heb ik dit bedrijf opgericht? Waarom sta ik op ’s morgens? Waarom doe ik wat ik doe? Door terug te keren naar die essentiële ‘waarom’, kan je je focus en overtuiging terugvinden. Deze reflex hoef je trouwens niet te bewaren voor momenten van crisis: ook op een slechte dag helpt het om je gemoedstoestand te keren.
6. Neem controle over jouw gemoed. Het is diepmenselijk om in periodes van stress even toe te geven aan zelfmedelijden, verdriet of kwaadheid. Maar het risico bestaat dat je blijft vastzitten in die negativiteit. Over omstandigheden heb je uiteraard geen controle, maar je hebt wel controle over het effect dat die omstandigheden op jou hebben. Maak een onderscheid tussen de feiten (hoe zou een buitenstaander beschrijven wat er is gebeurd?) en jouw gedachten en gevoelens bij die feiten. Probeer bewust te worden van die subjectieve elementen en stuur je gemoedstoestand in de richting die je zelf wil. Een grote klant die vertrekt? Je kan kiezen om daar boos, teleurgesteld, verdrietig, neutraal, explorerend of constructief op te reageren. 

Kern

Periodes van twijfel horen bij ondernemerschap. Wie risico’s neemt, uit zijn of haar comfortzone treedt en nieuwe dingen probeert, begeeft zich nu eenmaal op onbekend terrein. Jezelf dan eens vastrijden is geen slechte zaak. Het brengt je met de voeten op de grond en weerhoudt je van arrogantie en overmoed. Wie het aangrijpt als een kans tot (zelf)reflectie, komt dichter bij de kern van zijn of haar ondernemerschap. Klaar voor een nieuw hoofdstuk, feller en lichter dan voorheen.